مقالات مجله بازرگانی مقدم

مواد غذایی مفید و مضر برای یبوست

یبوست یک مشکل گوارشی است که باعث سفت شدن مدفوع و ایجاد مشکل در دفع مدفوع می‌ شود. در یبوست دفع مدفوع به کمتر از سه بار در هفته می رسد و در یبوست شدید دفع مدفوع به کمتر از یک بار در هفته می‌رسد.

از جمله علل ابتلا به یبوست می‌ توان به داشتن رژیم غذایی کم‌ فیبر، کم آب شدن بدن، ورزش نکردن (کم‌ تحرکی) و مصرف بعضی از داروها اشاره کرد. در دوران بارداری نیز احتمال ابتلا به یبوست شایع است.

مواد غذایی مضر برای یبوست

برای پیشگیری و یا جلوگیری از تشدید یبوست باید ببینیم چه مواد غذایی برای یبوست خوب نیست و از مصرف آنها پرهیز کنیم یا در مصرف آنها اعتدال را رعایت کنیم. در این بخش به برخی از این مواد غذایی اشاره کرده ایم.

• غذاهای آماده

امروزه مشغله‌های زندگی باعث شده‌است بسیاری از افراد به وعده‌های غذایی آماده روی بیاورند. اکثر این غذاها دارای فیبر اندک است. فیبر ماده‌ای است که به حرکت سریع غذا در سیستم گوارش کمک می‌کند. در نتیجه زمان جذب مواد غذایی پرکالری را کاهش و دفع آن‌ها را افزایش می‌دهد. بنابراین سعی کنید مصرف این نوع غذاها را در برنامه غذایی خود محدود کنید.

• فست فود

امروزه مشغله های فراوان زندگی اکثر افراد را به سمت داشتن سبک زندگی غیرسالم سوق داده است. داشتن رژیم های غذایی ناسالم یکی پیامدهای مشغله مندی افراد است. از مواد غذایی ناسالم می توان به فست فودها اشاره کرد که برخلاف ظاهر جذاب و طعم خوشمزه ای که دارند فایده ای برای سلامت بدن ندارند. فست فودها از جمله برگرها و سیب زمینی سرخ شده فیبر کم و چربی زیادی دارند و چربی زیاد سرعت هضم را کاهش می دهد. هم دو علت می تواند باعث شود این مواد در بدن یبوست ایجاد کنند.

به جای فست فودها از برگرهای خانگی استفاده کنید یا به جای سیب زمینی سرخ شده می توانید از سیب زمینی شیرین پخته شده در فر لذت ببرید.

• غذاهای فرآوری شده

علاوه بر فست فودها، غذاهای فرآوری شده نیز دارای مواد مغذی کمی هستند و معمولا چربی زیادی نمک زیاد هستند. نمونه‌هایی از این غذاهای فرآوری شده عبارتند از:

• نان سفید

نان سفید از آرد سفید تهیه می شود. آرد سفید فیبر کم و نشاسته زیادی دارد. مصرف نان سفید باعث بروز یبوست می شود. بنابراین برای پیشگیری از بروز یبوست یا برای بهبود این عارضه به جای نان سفید از نان سبوس‌دار  یا نان کامل استفاده کنید.

• شیرینی‌ها

شیرینی‌، کلوچه و سایر خوراکی‌هایی که حاوی شکر تصفیه‎شده، فیبر کم و چربی زیاد هستند برای افراد مبتلا به یبوست، مناسب نمی باشند.

• چیپس

چیپس سیب زمینی سرشار از چربی است و غذاهای چرب فرآیند هضم را کند می‌کنند. همچنین چیپس فیبر کمی دارد و تقریبا فاقد هر گونه مواد مغذی دیگری است. 

• گوشت های فراوری شده

گوشت های فراوری شده دارای چربی بالایی هستند و برای افزایش ماندگاری این مواد غذایی از نیترات استفاده می کنند. نیترات باعث یبوست می شود. از انواع گوشت فراوری شده می توان به سوسیس و هات داگ می توان اشاره کرد.

• محصولات لبنی

مصرف بیش از حد محصولات لبنی از جمله پنیر، بستنی، شیر، خامه‌ی ترش و ماست در بسیاری از افراد منجر به یبوست می شود. لاکتوز موجود در لبنیات می‌تواند باعث ایجاد نفخ و گاز شود که در صورت ابتلا به یبوست احساس بدتری در فرد ایجاد می کند. اگر دچار یبوست شده‌اید، مصرف این محصولات لبنی را به حداقل برسانید.

• گوشت قرمز

گوشت قرمز دارای مقدار زیادی چربی اشباع شده است که سیستم گوارشی به زمان بیشتری برای هضم آن نیاز دارد. این ماده غذایی غنی از آهن است که آهن زیاد خود می‌تواند باعث یبوست شود. بنابراین بهتر است برای جلوگیری از یبوست و نیز کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.

• تخم‌مرغ

تخم مرغ پروتئین بالا و فیبر کمی دارد. برای پیشگیری از یبوست در کنار این ماده غذایی از مواد پر فیبر مانند سبزیجات استفاده کنید.

• برنج سفید

برنج سفید همان برنج قهوه ای است که پوسته و سبوس آن حذف شده است، یعنی قسمت هایی که همه فیبر برنج و مواد مغذی برنج در آنها وجود دارد. بنابراین می توان گفت برنج سفید می تواند مستعد ابتلا به یبوست باشد. برنج قهوه ای یک غله کامل است و می تواند به بهبود یبوست کمک کند.

• کافئین

نوشیدن دو فنجان قهوه در افراد مختلف تأثیر متفاوتی دارد. کافئین موجود در قهوه و نوشابه می‌تواند مانع نگهداری آب بدن شود؛ آب‌داربودن بدن به اجابت مزاج کمک می‌کند؛ بنابراین در مصرف این ماده غذایی احتیاط کنید.

• برخی از میوه ها مانند موز نرسیده و خرمالوی گس

موز نرسیده می‌تواند باعث یبوست شود و موز رسیده می‌تواند به رفع یبوست کمک کند. مصرف متعادل میوه‌ها و سبزیجات متنوع می‌تواند برای بدن مفید باشد.

خرمالوی شیرین در زمینه یبوست معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما خرمالوهای گس حاوی مقدار زیادی تانین هستند که می‌تواند حرکت غذا را در روده کند نموده و یبوست را تشدید کند.

• الکل

الکل باعث کم آبی بدن می‌شود و می‌تواند هضم را کند نماید که این مسئله می‌تواند باعث تشدید یبوست شود.

• شکلات

شکلات دارای چربی زیاد است و به همین علت می تواند فرآیند هضم را کند و باعث یبوست شود.

• برخی از مکمل ها

مکمل هایی مانند آهن برای افراد مبتلا به کم خونی و مکمل هایی مانند کلسیم برای افراد دارای بیماری پوکی استخوان باعث ایجاد یبوست می شوند. افرادی که این مکمل ها برای آنها تجویز شده باید در کنار مصرف این مکمل ها باید از رژیم های غذایی پر فیبر هم استفاده کنند.

مواد غذایی مفید برای پیشگیری و رفع یبوست

تا این‌جا گفتیم که چه غذاهایی برای یبوست خوب نیست. در ادامه به خوراکی‌هایی می‌پردازیم که برای پیشگیری و رفع یبوست مفید هستند.

می توان به این نکته اشاره کرد که ملین‌های طبیعی متعددی وجود دارند که می‌توانند با افزایش دفعات اجابت مزاج و بهبود بافت فیزیکی و شیمیایی مدفوع، شما را از شر یبوست خلاص کنند و اجابت مزاج منظم و سالمی را برای‌ شما فراهم نمایند.

علاوه بر استفاده از این قبیل ملین‌های طبیعی، ‌توصیه می‌شود همواره آب و مایعات کافی مصرف کنید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید، و حتما به صورت منظم به انجام فعالیت‌های بدنی بپردازید.

• خشکبار

میوه‌ی خشک منبع عالی برای فیبر غذایی به شمار می‌رود و هم‌چنین حاوی سوربیتول است که یک ملین طبیعی می باشد.

• انجیر خشک

یکی از ویژگی های انجیر خشک ملین کنندگی آن است و علت ملین کنندگی آن وجود مقادیر زیاد فیبر در انجیر است که به عملکرد روده کمک می کند.

شما میتوانید مقاله انجیر خشک برای درمان یبوست را در همین وبسایت مطالعه کنید.

• توت

مصرف توت به صورت تازه یا خشک می تواند در پیشگیری یا بهبود یبوست موثر باشد. توت سرشار از فیبر است و این ماده به دفع مدفوع از بدن کمک می کند.

• خرما

خرما جزو مواد غذایی ملین به شمار می‌رود. مواد موجود در خرما در درمان یبوست، اختلالات روده‌ای، مشکلات قلبی، ضعف جنسی و اسهال مفید است. برای تاثیر بهتر خرما برای بهبود یبوست بهتر است خرما را یک شب کامل در آب خیس دهید. صبح روز بعد خرماهای خیس خورده را مصرف کنید. مصرف مداوم خرما، رشد باکتری‌های مفید در روده را افزایش می‌دهد.

• کنجد

چربی موجود در دانه ی کنجد باعث مرطوب شدن روده ها شده و حرکات روده ای و فرایند دفع را تسریع می کند. این دانه ها را می توان به سرلاک و یا سالاد اضافه کرده و یا آسیاب آن را بر روی غذا به عنوان چاشنی بپاشید.

• کشمش

علاوه بر اینکه کشمش منبع فیبر است بلکه همچنین دارای اسید تارتاریک که این اسید اثر روان کنندگی دارد. مصرف روزانه یک مشت کشمش در بهبود یبوست می تواند موثر باشد.

• ‌ آجیل ها

آجیل ها سرشار از فیبر هستند و مصرف روزانه یک مشت گردو، فندق و بادام در رفع یبوست یا پیشگیری از ابتلا به آن می تواند بسیار موثر باشد. البته به این نکته توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف آجیل می تواند باعث افزایش وزن شود . بنابراین در کنار رژیم غذایی سرشار از فیبر برای درمان یبوست باید فعالیت های ورزشی نیز در نظر گرفته شود.

علاوه بر این در میان این مغزهای خوشمزه موثر در یبوست پسته به دلیل یک ویژگی فوق العاده ای که دارد از سایر مغزها متمایز شده است. پسته خاصیت پروبیوتیکی دارد و حاوی ترکیبات شیمیایی است که تعادل میکروبی روده را بهبود می بخشد و به دفع مناسب مواد زائد از سیستم گوارشی کمک می کند و در بهبود یا پیشگیری از یبوست مناسب است. مواد غذایی با خواص پروبیوتیک، رشد و یا فعالیت باکتری های سودمند دستگاه گوارش را افزایش داده و با بهبود تعادل میکروبی روده بزرگ، تاثیرات مثبتی بر سلامت بدن دارند.

• حبوبات

  
  حبوباتی مانند نخود، نخود فرنگی، لوبیا و عدس بهترین گزینه برای مصرف افرادی است که به یبوست مبتلا شده‌اند.

• سبزیجات

  • اسفناج

اسفناج سرشار از فیبر و منیزیم است. منیزیم در عملکرد منظم دستگاه گوارشی بسیار موثر است. مصرف اسفناج مانع از ابتلای افراد به یبوست و نیز دفع راحت مدفوع می‌شود.

• کلم بروکلی

برخی از میکروارگانیسم‌های موجود در دستگاه گوارشی می‌توانند در فرآیند هضم سالم مواد غذایی در معده و روده تداخل ایجاد کرده و باعث ایجاد یبوست در فرد شود. کلم بروکلی حاوی ماده ای به نام سولفورافان است که مانع از رشد بیش از حد این میکروارگانیسم‌ها می شود.

• میوه های تازه

آلو سیاه، گلابی، گیلاس و زردآلو همچنین منبع غنی از فیبر بوده و برای درمان یبوست شدید می توان از این میوه ها مصرف کرد.

• ورزش

برای درمان یبوست حتی پیاده روی روزانه به مدت ۱۵ دقیقه کمک کننده است. تحرک و فعالیت به فرآیند هضم غذا کمک کننده است و برای درمان یبوست شدید مفید است.

• مصرف مایعات

یکی از دلایل ایجاد یبوست کم آبی بدن است. به همین دلیل برای پیشگیری از یبوست یا کمک به بهبود آن توصیه می شود روزانه حداقل 8 لیوان مایعات مصرف شود.